Een extra weekeindje overnacht in de koude hal van de charkuteri

Woendag en vrijdag hebben we gedurende het hoofdseizoen een buffetavond. Woensdag het buffet met Värmlandse producten, vrijdag met echte zweedse gerechten.

Beide worden bereid met produkten die ecologisch zijn geproduceerd, en bij het Värmlands buffé in het bijzonder producten uit de provincie. Als het even kan ook ecologisch.

Daarbij mag vlees van Hemgården niet ontbreken. Hemgården is de vleesfabriek hier in het dorp. Allon, als jij hier zou wonen zou je er een bijbaan hebben. En dan als extra beloning paketten Prinskorv, Snickarkorv of Varmkorv mee naar huis krijgen.

De producten van Hemgården worden veel aangewend. Soms is er een grote bestelling en komt er van ieder soort vlees iets, soms ook maar één doos van iets. Vorige week stond er een doosje Prinskorv, kleine worstjes zijn dat, erg poulair op het kerstbuffet, klaar om opgehaald te worden.

Door onvoldoende tijd de reeks worstjes direct af te halen hebben ze nog even een extra weekeindje overnacht in de koude hal van de charkuteri [Als je richting Hemgården rijdt staat er een bord Charkuteri, slagerij. Ik denk bij het zien van dat bordje vreemdgenoeg altijd aan dieren met grote kaken en een mevrouw die met tevreden geesten communiceren kan].

Toen ik op een mountainbike richting de fabriek fietste lette ik goed op. Niet omdat er spoorrails lopen waar met grote vaart overbeladen wagons van gevaarlijk denderende treinen overheen sjezen, omdat er een wolf in de bosjes naaar me aan het loeren is of omdat er iedere minuut minstens achtentwintig vrachtwagens over het kleine weggetje richting Hemgården rijden, maar omdat ik had gehoord dat het huis schuin tegenover de fabriek verbouwd wordt. Om iets meer ruimte te verkrijgen in het niet zo ruime, en niet zo mooie, huis hebben ze het dak een eindje opgekrikt. Dat geeft een onderhoudend beeld, zie boven.

Voor we het weten zetten we risgröt buiten

Het wordt langzaamaan weer donker in de nacht.
Naar het noorden kijkend is het licht nog steeds licht, maar kijk je vanaf elf uur naar het zuiden, begint het licht donker te verkleuren.

Toen rond de langste dag overal in het land meibomen werden opgezet en heel Zweden er samen omheen danste, leek het erop dat het nooit meer donker zou worden. Midden in de nacht nog scheen het heldere licht naar binnen om je te helpen een boek van Sylvia Witteman of Cornelia Funke te lezen.

Nu beginnen de dagen te komen dat je daarbij steeds vaker, en eerder, gebruik moet maken van kunstmatig verworden licht.
Ook de buitenlampen bij Björns, die op een lichtsensorschakelaar werken, gaan dag íéts eerder aan eerder aan, met een kwartier per week verdwijnt het licht als Pippi voor school.

Gisteren kwam over Rådasjön, het meer, de eerste groep ganzen aangevlogen om telkens wisselend van voorganger samen met het jongetje van de twintiglapp op zoek te gaan naar nieuwe avonturen in de richting van het zuiden.

En voor we weten zetten we risgröt buiten voor de hustomte -rijstpap voor de huiskabouter- zodat ie je weer een jaar te dienst kan zijn*, halen we lopend door anderhalve meter sneeuw een kerstboom uit het bos, laten we de honden om vier uur 's middags uit bijgestaan door een zaklamp en zingen we jul, strålande jul** zittend naast de met berkenhout aangemaakte kaklugn.

* Traditie op kerstavond.
** Bekend Zweeds kerstlied.

Steeds feller wordende volle regenboog

In de drukte die hoofdseizoen heet zijn nu nieuwe hulptroepen aangerukt. De vrienden uit Arboga van het bericht van acht juli zijn gekomen.

Erg prettige mensen, en ook fijn om een paar dagen wat extra handen en voeten in het hotel en de keuken te hebben.

Een aantal 'vaste gasten' bekenden uit Nederland die graag naar Scandinavië reizen en dan even hun neus om de hoek steken zijn ook nu weer langsgeweest. Vorige week hebben we samen met een neef bijna een half uur naar een steeds feller wordende volle regenboog staan kijken.

Tijdens het ontstaan, zijn en verdwijnen van de uit alle kleuren bestaande belofteboog ontstonden er hemelsmooie verkleuringen. Jammer dat de foto's hier niet meer te zien zijn. Wellicht komen die nog-es terug.

Draagt een helm met twee hoorns, komt in een drakkar de parkeerplaats op.

De was van het hotel wordt gedaan door Anne. We noemen haar Anne Tvätt; Anne van de was. Anne heeft plezier in haar werk, als ze in haar bestelbusje vol was knisperend het begrinde parkeerterrein van het hotel oprijdt en met vrolijke grijns en zwartmontuurde bril komt vertellen dat ze er is en vraagt of we nog nieuwe was hebben.

En we kunnen elkaar flink van dienst zijn. Vooral als er veel éénnachters zijn hebben we veel wasgoed. Alle linnengoed en handddoeken komen in grote gele waszakken in het schoonmaakhok te staan tot Anne langskomt. Dat duurt nooit lang in het hoogseizoen. Niet dat de zakken vol zijn en niet dat Anne langs komt.

Anne komt overigens uit Noorwegen. Dat verbaasde ons niet zo. Anne draagt een helm met twee hoorns, komt in een drakkar de parkeerplaats op en vertelt dat ze Amerika al in 800 nChr ontdekt heeft. Oh nee. Neenee, het komt doordat ze zo een duktiga, ijverige persoon is dat dat vermoeden bij ons aanwakkerde. Want over het algemeen [...] zijn tegenwoordige Värmlanders, mensen uit de provincie Värmland, niet zulke hele ijverige, vrolijke, optimistische mensen. De meest en meeste vrolijke Zweden die langskomen komen meestal ook van rondom Göteborg en Stockholm, meer uit Zuid Zweden. Waar meer zon is, en het licht op wapperende handdoeken beter weerkaatst wordt.

Voorol op witte handdoeken. Die hebben we dan ook voor de meeste hotelkamers. Meest hygiënisch, meest makkelijk. Om de handdoeken wit en fris te krijgen worden ze, dat doen we meestal op Björns zelf omdat we veel en vaak handdoeken nodig hebben, in onze acht kilo trommel gewassen. Het liefst met enkel andere witte was. Mijn voorheen witte T-shirt is dat niet gelukt. die heeft gezellig rondjes gedraaid met een rode broek en is nu lichtroze.

Het is overigens best vermakelijk een tijdje voor een wasmachine te zitten en kijken wat er gebeurt. Let maar eens op het glas [door dat water zie je de vorm van het glas pas], op de zeep [vooral als je er nét iets te veel in stopt] en op het centrifugeren [dat gaat echt heel snel].

Hans en Monique Hagen weten dit ook en schreven er een versje over in 'Lichtjes in je ogen', met mooie zwart-wit illustraties van Marit Törnqvist. En zo zijn we via een omweg toch weer in Zweden.

Wanneer de wind- en de zonnegod samen goede zin hebben is de was in een zucht droog. Maar hoe goed zij ook hun best doen, hotelhanddoeken worden het liefst gedroogd door de elektronische ronddraaiingen van een wasdroger.

We hebben hier echter die wasmachine van acht kilo en een droger die maar de helft van de was echt aan kan. Als je acht kilo of iets meer in de wasmachine hebt gepropt en dat een paar uur later schoon weer van de binnenkant van de trommel schraapt kun je wel proberen het allemaal in die wasdroger te krijgen. En dat lukt ook nog.

Waarschijnlijk is het door deze handeling in veelvoud, dat de was in de droger nu nog wel heel warm wordt, maar niet meer droog.

Op zoek naar een andere droger. Daar hadden we er nog ergens één van staan. De eerste bedoeling was om die naar de badkamer te slepen en de oude er weg te halen. maar een week hiervoor hadden we al de oude wasmachine, de voorganger van de acht kilo, ervandaan gesleept omdat ie ooit was gesneuveld in de strijd.

Op zoek naar een ander idee. Hebben we er ook altijd genoeg van. En ook niet altijd nagelneu. we dachten als volgt:

In de bijkeuken staan drie vriezers. Drie reuzevriezers.
Die zijn alleen allemaal nodig als je voorraden voor het hele dorp hebt aangelegd, inkopen hebt gedaan met voor in je achterhoofd de gedachte dat er binnenkort een heel groot gekoeldvoedseltekort zou kunnen zijn of wanneer je meer dan zestig weken per jaar helemaal volzit met gasten die eten willen.
[We hebben nog elf andere vries-en koelkasten in het gebouw.]

Daarom werd één bijkeukenvrieskast gebruikt als opslagkast voor uien en de andere voor nog te verkopen potten ecologische jam. De koelkast werd gebruikt om een prei te laten mummificeren op de bodem ervan.

Eén van de drie moest plaats maken voor een droger. De keuze viel op de sarcofaag.

Draadmanden eruit. Buitendeuren open. Rijden met die kast. Zijn nieuwe plek werd de keukenveranda, het laadperron. Drie treden boven het gras, direct om de hoek bij de keukendeur.

Toen de droger droogde en de prei begraven was zaten de jongens en ik buiten in het gras rond brood met salami en rode bietensalade en een knäcker met hageltjes te eten.

Net als Abeltje [Annie M.G. Schmidt] uit 1954 en Sjakie [Roald Dahl] uit 1968 hadden wij nu ook ook onze eigen glazen lift zagen we terwijl we aten.

Pjotr wilde wel een foto maken terwijl ik de lift probeerde.

Deze foto is gemaakt op het moment vlak voordat ik op een knopje drukte waarop geen opschrift meer te lezen was.

Even later verdween ik tussen de wolken.

Het wordt dan dus wel een Zweeds-Engels-handen/voeten/mimiekconversatie

Marjan is er een paar dagen niet. Sleutelbeen, ziekenhuis.

Voor vanochtend had ik gisteravond zes ontbijters, en daarna nog drie, aangenomen. Lukt wel in mijn eentje. En Janjaap wil ook wel meedoen.

Zonder degene die álles weet hebben we vandaag en gisteren en morgen ook het hotel, restaurant en museum gedraaid.

Met Denen die geen Engels, Zweeds en zelfs geen Duits spraken, Noren die ik in het het Zweeds trachtte te woord te staan, maar die vrolijk Noors bleven praten, Duitsers die ook Zweeds spraken, Nederlanders die half-Duits bleken te zijn, en een handvol Australiërs die samen met een stel Zweden The Big Four kwamen bezoeken.

Vandaag was het weer iets florisanter dan gister, dus ietsie minder mensen voor het roofdierenhol, maar toch nog flink wat, en veel souvenirs de deur uit. En vanaf vandaag: kan ik ook -enigszins- in het Zweeds mensen uit allerlei landen helpen [want na verloop van tijd weet je niet meer wie nou uit welk land kwam] met uitleg over het roofdierenmuseum [dan moet je ineens ingewikkelde dingen gaan zeggen, het wordt dan dus wel een Zweeds-Engels-handen/voeten/mimiekconversatie], neem ik de telefoon maar gewoon aan als er geen überzweedssprekende persoon voor handen is, help ik de mevrouw die de was voor het hotel doet even, en kan ik ik met een kassa werken [had ik nog nooit gedaan] op drie verschillende belastingniveaus, en met aparte knoppen en regels voor museum, souvenirs en eten en drinken.

We gaan nog even door met spannende gebeurtenissen: er zijn vandaag een stuk of wat hotelgasten binnengekomen die zodadelijk eten willen. Janjaap gaat dus de keuken in, we moeten het maar op een buffet uitstellen want Marjan is er niet om te lachen en te bedienen.
En ik ben er niet zo geschikt voor. [Als er mensen zijn die knoeien of zeuren of smakken, wil ik zeggen gedraag je eens, anders krijg je niks meer, maarja, dakaneffenie in een hotel, je mag alleen -als het de spuigaten uitloopt- er iets van zeggen, maar je moet voor de rest vooral maar vriendelijk [of schijnheilig?] blijven lachen.]

*vandaag ook boodschappen gedaan: morgen komt er een bus met honderd mensen -dus waarschijnlijk meer bussen- lunchen.
*Morgen zeventien ontbijters [zes van de camping en stuga 7 en 8 komen ook].
*niet vergeten: honden uit, kattenvoer halen, privé-eten en de jongens!
*Ja, de jongens. Voor hen kan ik ik er nu even niet echt zijn.

Gelukkig zijn er veel [goede] mensen hier, die ons -met veel dingen- willen en kunnen helpen.
Ze komen enkele kilometers over hobbelige gruswegen hiernaartoe gereden of nog van veel verder: Zweedse vrienden die vorig jaar van Uddeholm naar Arboga -uurtje of drie autorijden- verhuisd zijn belden vanmiddag -toevallig-.

Ze hoorden van de drukte. Moeten we komen helpen? vroegen ze. We komen hoor!

Als het nog even zo druk blijft, bellen we ze op.

Gasten die ineens op de stoep stonden.

Afgelopen week is The Big Four, het museum dat ook bij Björns in het gebouw zit, weer open gegaan en waren er veel gasten voor zowel het museum als het hotel.

In zowel het hotel als het museum is nog erg veel gebeurd tot op het moment dat de mensen binnenstapten.

Het seizoen is volop begonnen, maar ik hoop regelmatig[er dan nu eigenlijk] iets te typen, want ik vind het erg leuk om te schrijven.

Bijvoorbeeld over de nieuwe bever in het museum, de wolven die we in een nieuw 'decor' hebben gezet, gasten die ineens op de stoep stonden maar waar we even een soort van niet aan gedacht hadden en kamers waar toch nog een tv moest komen te staan, terwijl de gasten hun koffers als hadden uitgestald...

Nu ga ik slapen. Morgen om zes uur ontbijt, voor één persoon die vroeg moet werken. De anderen zijn toeristen die om half negen of later willen ontbijten. Hastelapasta.